Productaansprakelijkheid

De wet kent een regeling voor productaansprakelijkheid. Die regeling biedt de koper ook wel de benadeelde consument de mogelijkheid om schade te verhalen bestaande uit:

 

• personenschade: product veroorzaakt schade aan persoon zoals letsel of overlijden

• zaakschade:          product veroorzaakt schade aan een zaak gebruikt in de privésfeer

 

De wettelijke regeling van productaansprakelijkheid richt zich tot de veroorzakers van schade zoals:
 

• de producent van een product

• de importeur van een product

• de leverancier van een product

​

De benadeelde consument kan zelf kiezen welke partij hij aanspreekt als veroorzaker van de schade en dus voor vergoeding van zijn schade.

 

Het is belangrijk om te weten dat de aansprakelijkheid van de producent jegens de consument niet contractueel kan worden uitgesloten of beperkt op grond van de wet (artikel 6: 192 BW): dus dit is wettelijk verboden. De producent blijft dus aansprakelijk voor schade voortkomende uit een eventueel ‘gebrek’ in zijn product.

Dit betekent dat iedereen die producten verkoopt, dus rekening ermee moet houden, dat hij mogelijk als producent aansprakelijk is voor schade die wordt veroorzaakt door een gebrek in het verkochte product. Uiteraard kan deze producent zichzelf beschermen door te zorgen dat hij de naam, adres en identiteitsgegevens bewaard van de leverancier.

 

Omdat tegenwoordig veel producten worden geïmporteerd van ver over onze grenzen, bijvoorbeeld vanuit China, bepaalt de wet wie als producent aansprakelijk is zoals bijvoorbeeld degene die een product importeert binnen de EU. En wanneer de importeur niet kan worden vastgesteld, kan de leverancier zelf aansprakelijk zijn.

 

Volgens artikel 6: 185 lid 1 BW is de producent aansprakelijk voor schade veroorzaakt door een gebrek in zijn product. Maar wanneer is sprake is van een gebrekkig product? Een product is gebrekkig (artikel 6: 186 BW) als het niet de veiligheid biedt die men daarvan mag verwachten, gezien het gebruik dat men van zo’n product mag verwachten, gezien de presentatie van het product en het tijdstip waarop het product in het maatschappelijk verkeer is gebracht. Anders gezegd: het product moet voldoen aan de bij de koper zoals een consument gewekte verwachtingen. Zo moet bijvoorbeeld het product geschikt zijn voor het door de consument beoogde gebruik.

Als een product bij normaal gebruik voor het doel waarvoor het bestemd is schade teweegbrengt, is het product gebrekkig en is de producent daarvoor aansprakelijk. Of een product gebrekkig is, moet worden beoordeeld aan de hand van de geldende veiligheidsnormen op het tijdstip van het in het verkeer brengen van het product.

 

Daarentegen kan een producent niet aansprakelijk zijn jegens de benadeelde consument voor gevaren die inherent zijn aan het normale gebruik van een product voor zover die gevaren algemeen bekend en maatschappelijk aanvaard zijn. Denk aan het nuttigen van alcohol of het gebruik van tabak.

Als aan een product (zoals bijvoorbeeld tabak) bij een bepaald gebruik risico’s kleven die schade kunnen veroorzaken, dient de producent de koper zoals een consument daarover te informeren en te waarschuwen. Voor de gemiddelde gebruiker moet duidelijk zijn welk risico kan kleven aan het gebruik van het product en wat de gevolgen zijn als de waarschuwing niet wordt opgevolgd. 

 

Verder is een producent niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van afwijkend consumptiegedrag. Ter illustratie: de leverancier van vers geperste sinaasappelsap hoefde geen rekening te houden met een consument die een plastic flesje met vers sinaasappelsap vijf dagen buiten de koelkast liet staan en vervolgens, om de inhoud weg te gooien, de dop eraf draaide waarbij de inhoud in het oog van de consument terechtkwam die daardoor letselschade opliep. De leverancier mocht verwachten dat de consument het sap nog op de dag van aankoop, of kort daarna, zou consumeren.

 

In de garderobe van een restaurant of theater hangt vaak aan de muur een bordje met de tekst “Wij stellen ons niet aansprakelijk voor verlies of diefstal van kleding” en daarmee beroept het restaurant of theater zich op uitsluiting (of beperking) van iedere aansprakelijkheid. Echter de wet bepaalt wie ergens aansprakelijk voor is en wie niet en een onduidelijke redactie wordt in de praktijk al snel uitgelegd in het nadeel van degene die de bepaling heeft opgesteld of geïntroduceerd, in deze situatie het restaurant of theater. Sterker nog de wet bepaalt in artikel 6: 238 BW dat bij twijfel over de betekenis van een (contractueel) beding zoals hier vermeld op het bordje bij de garderobe altijd de voor de consument meest gunstige uitleg zal gelden. Bij een vraag over gebrekkig product, aansprakelijkheid en schade hieromtrent, altijd contact opnemen met een advocaat zoals Mikipedia Advocatuur die graag de mogelijkheden zal bespreken en in praktisch stappenplan juridische begeleiding zal geven.